Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych to odłożone przez pracodawcę na dodatkowym koncie bankowym środki finansowe, które może przeznaczyć na pomoc socjalną dla swoich pracowników. Jest obowiązkowy dla zakładów pracy zatrudniających co najmniej 50 pracowników oraz jednostek budżetowych i samorządowych bez względu na stan zatrudnienia. Pozostali pracodawcy mogą dobrowolnie utworzyć Fundusz. Czym konkretnie jest Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych?
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – obowiązek dla pracodawcy
Zgodnie z art. 3 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnym, pracodawca zatrudniający na dzień 1 stycznia danego roku, w przeliczeniu na pełne etaty, co najmniej 50 pracowników, jest zobowiązany do utworzenia w swoim zakładzie pracy ZFŚS. Mniejsi pracodawcy, u których zatrudnienie na dzień 1 stycznia danego roku nie przekracza 50 osób, nie mają obowiązku jego tworzenia – mogą utworzyć Fundusz na warunkach określonych w ustawie lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe. Pracodawcy z jednostek budżetowych i samorządowych są zobligowani do utworzenia ZFŚS bez względu na liczbę zatrudnionych pracowników.
Należy pamiętać, że dopuszczalna jest rezygnacja z ZFŚS, oczywiście po spełnieniu kilku warunków. Pracodawca, który jest zobowiązany do utworzenia Funduszu, ale chce z niego zrezygnować, musi uzyskać zgodę przedstawicieli pracowników lub zakładowej organizacji związkowej oraz wprowadzić zmiany w wewnątrzzakładowych regulacjach.
Kto może skorzystać z ZFŚS
Osobami uprawnionymi do skorzystania ze środków z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych są:
- pracownicy oraz członkowie ich rodzin;
- emeryci i renciści – byli pracownicy i ich rodziny;
- członkowie rodzin po zmarłych pracownikach i byłych pracownikach, jeżeli pozostawali na ich utrzymaniu,
- pracownicy młodociani, z którymi zakład zawarł umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego,
- inne osoby wskazane w regulaminie wewnątrzzakładowym.
Jak wskazuje art. 8 ustawy o ZFŚS, pracodawca zarządzający środkami jest zobowiązany do ich rozdysponowania po uwzględnieniu sytuacji materialnej, rodzinnej czy życiowej pracownika. Wysokość i pomoc powinna być indywidualnie dopasowana do każdego pracownika, dlatego nie jest dopuszczalne wypłacenie funduszy w równej wysokości. Pracodawca nie może również uzależniać wysokości pomocy od rodzaju umowy, wymiaru etatu czy stażu pracy. Szczegółowe wytyczne odnośnie funduszu pracodawca powinien określić w wewnętrznym regulaminie ZFŚS.
Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych – cel utworzenia
Pracodawca, który zdecyduje się na utworzenie Funduszu, jest odpowiedzialny za administrowanie środkami Funduszu. Powinien gromadzić je na oddzielnym rachunku bankowym, a niewykorzystane fundusze w danym roku kalendarzowym przechodzą na kolejny rok.
Choć środkami zarządza pracodawca, zgromadzone fundusze nie mogą być dysponowane w dowolny sposób. Środku z Funduszu powinny wykorzystywane na pomoc socjalną, wypoczynek, działalność kulturalno-oświatową, sportowo-rekreacyjną, opiekę nad dziećmi.
Przykładowymi usługami mogą być:
- wypoczynek dla pracowników i ich rodzin np. wczasy, kolonie, obozy, wycieczki;
- działalność kulturalno-oświatowa np. bilety do kina, teatru, na koncerty;
- działalność sportowo-rekreacyjna np. karnety na siłownie, basen;
- opieka nad dziećmi np. tworzenie przyzakładowych żłobków czy przedszkoli, finansowanie opieki w przedszkolach, żłobkach, klubach dziecięcych;
- pomoc materialna np. wyprawki dla dzieci, paczki na święta, bony towarowe;
- zapomogi np. w przypadku zdarzeń losowych, remontu mieszkania, choroby.
Czy ZFŚS może się opłacać dla pracodawcy?
Pracodawca, który zatrudnia pracowników, ponosi szereg kosztów związanych z zatrudnieniem. Dlatego też w dzisiejszych czasach przedsiębiorcy rzadko decydują się na założenie ZFŚS, ponieważ jest to dodatkowy, niemały koszt dla firmy. Jednak utworzenie Funduszu może podnieść atrakcyjność zatrudnienia w danej firmie i w ciekawy sposób uzupełnić podstawowe wynagrodzenia pracowników.
